Γενική Περιγραφή: Ο Ξεναγός συνοδεύει και ενημερώνει τους τουρίστες σχετικά με τα αξιοθέατα ή τις αρχαιότητες μιας περιοχής που επισκέπτονται. Σε ορισμένες περιπτώσεις αναλαμβάνει ρόλο εμψυχωτή για την ψυχαγωγία ομάδων τουριστών που παρακολουθούν πολιτιστικά δρώμενα. Έρχεται σε καθημερινή επαφή με συνανθρώπους του από διαφορετικές χώρες και πολιτισμούς.
Συγκεκριμένα ο Ξεναγός συνοδεύει συνήθως ομάδες τουριστών από τα ξενοδοχεία στους τόπους που θέλουν να επισκεφθούν. Τους κατευθύνει σε συγκεκριμένους χώρους και τους εξηγεί αναλυτικά τι ακριβώς είναι αυτό που βλέπουν, ποια είναι η ιστορία του, η αξία του και η σημασία του για τον άνθρωπο και τον πολιτισμό. Συχνά αναφέρεται σε παραδόσεις, εξηγεί ήθη και έθιμα των ντόπιων κατοίκων και απαντά σε ερωτήσεις και απορίες των επισκεπτών.
Προϋποθέσεις Άσκησης Επαγγέλματος: Χρειάζεται άδεια άσκησης επαγγέλματος, την οποία χορηγεί ο ΕΟΤ.
Απαιτούμενη Εκπαίδευση: Όσοι επιθυμούν να γίνουν Ξεναγοί, μπορούν να φοιτήσουν στην Ανώτερη Σχολή Ξεναγών του ΕΟΤ, στις Περιφερειακές Σχολές Ξεναγών του ΕΟΤ, σε Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών.
Απαιτούμενες Δεξιότητες: Το επάγγελμα απαιτεί:
Επαγγελματικές Προοπτικές: Οι προοπτικές του επαγγέλματος είναι θετικές, λόγω της αύξησης των ταξιδιών και της βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου, που κάνει τους ανθρώπους να ζητούν ποιοτικές διακοπές. Γενικότερα όμως, οι θετικές προοπτικές εξαρτώνται από τη γενικότερη πορεία του τουρισμού στην Ελλάδα.
Ο Ξεναγός μπορεί να απασχοληθεί σε υπηρεσίες του ΕΟΤ, σε μεγάλα ταξιδιωτικά πρακτορεία με σχέση εξαρτημένης εργασίας και ως ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να συνεργάζεται με τουριστικά πρακτορεία ή με τις υπηρεσίες του ΕΟΤ. Οι απόφοιτοι των Σχολών της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης μπορούν να ασκήσουν το επάγγελμα σε όλη τη χώρα. Οι απόφοιτοι των Περιφερειακών Σχολών μπορούν να το ασκήσουν μόνο στην περιφέρεια όπου βρίσκεται η έδρα της Σχολής.
Οι αμοιβές των Ξεναγών είναι ικανοποιητικές, ανάλογες όμως με τη δραστηριότητα του επαγγελματία και με τον αριθμό των ξένων γλωσσών που γνωρίζουν και γι' αυτό μπορεί να παρουσιάσουν μεγάλη διακύμανση.
Εργασιακές Συνθήκες και Περιβάλλον: Η εργασία των Ξεναγών είναι μερικές φορές κουραστική, αφού υποχρεώνονται να οργανώνουν διάφορες δραστηριότητες στα πλαίσια της ξενάγησης και να μιλούν αρκετές ώρες και σε ξένες γλώσσες. Ταξιδεύουν, περπατούν και κινούνται συνεχώς μαζί με τους τουρίστες.
Τα πρόσωπα που συναντούν και τα μέρη που επισκέπτονται είναι κάθε φορά διαφορετικά και τους προσφέρουν ξεχωριστές εμπειρίες, με αποτέλεσμα το επάγγελμά τους να γίνεται ιδιαίτερα ενδιαφέρον.
Πολλές φορές εργάζονται και τις αργίες, ή αναγκάζονται να διανυκτερεύσουν μακριά από τον τόπο της μόνιμης κατοικίας τους. Μετακινούνται με τα τουριστικά λεωφορεία για πολλές ώρες και συχνά χρειάζεται να ξεκινούν πολύ νωρίς, ώστε να προλάβουν να ολοκληρώσουν το πρόγραμμα επίσκεψης στους αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία κ.λπ., όπου συνοδεύουν την ομάδα των τουριστών.
Επαγγελματικές Οργανώσεις: Το επάγγελμα εκπροσωπείται από το Σωματείο Ξεναγών.