Αρχαιολόγος

Γενική Περιγραφή: Η έρευνα και μελέτη των αρχαίων πολιτισμών και της ιστορίας τους είναι το αντικείμενο της εργασίας του. Ο Αρχαιολόγος εντοπίζει, σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, τις περιοχές όπου μπορεί να υπάρχουν ίχνη αρχαίου πολιτισμού. Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών έχει τη γενική επίβλεψη, πολλές φορές, όμως, συμμετέχει και ο ίδιος, σκάβοντας προσεκτικά με ειδικά εργαλεία (για να μην καταστραφούν τα αντικείμενα). Στη συνέχεια καθαρίζει με μεγάλη προσοχή τα ευρήματα από τα χώματα και εξετάζει τα στοιχεία που θα βοηθήσουν στη χρονολόγηση των αντικειμένων, όπως το σχήμα, τον όγκο, τη διακόσμηση, τις επιγραφές αλλά και κάθε άλλη λεπτομέρεια. Εκτός από αυτά τα στοιχεία χρησιμοποιεί και άλλες μεθόδους, όπως ραδιοϊσότοπα και άνθρακα 32, προκειμένου να προσδιορίσει ακριβέστερα την ηλικία των ανευρεθέντων αντικειμένων.

Μετά την ολοκλήρωση της ανασκαφής καταγράφει και περιγράφει τα αντικείμενα που βρέθηκαν, συντάσσοντας εκθέσεις και επιστημονικές ανακοινώσεις. Επίσης, ο ίδιος φροντίζει για την ασφαλή μεταφορά, συντήρηση και φύλαξη των ανευρεθέντων αντικειμένων. Εκτός από τις ανασκαφές, συμμετέχει και στις αναστηλώσεις, φροντίζει για την προστασία και φύλαξη των αρχαιολογικών χώρων και βοηθά στη διοργάνωση εκθέσεων αρχαιολογικών αντικειμένων.

Συνήθως, ένας Αρχαιολόγος ασχολείται με τη μελέτη μιας συγκεκριμένης περιόδου ή μιας ορισμένης γεωγραφικής περιοχής, γιατί θα ήταν πρακτικά αδύνατο να ασχοληθεί με όλες τις χρονικές περιόδους και όλες τις γεωγραφικές περιοχές, εξαιτίας της μεγάλης ευρύτητας του αντικειμένου. Έτσι, μπορεί να ασχολείται με την προϊστορική, την κλασική, τη ρωμαϊκή ή τη βυζαντινή περίοδο, τη μελέτη των αρχαίων ευρωπαϊκών ή ανατολικών πολιτισμών. Επίσης, μπορεί να εξειδικεύεται στη μελέτη μιας συγκεκριμένης κατηγορίας ευρημάτων, όπως ζωγραφική, γλυπτική, νομίσματα, κείμενα κ.λπ.Την εξειδίκευση αυτή μπορεί να την αποκτήσει είτε κατά τη διάρκεια των σπουδών του είτε σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Η ολοκλήρωση του έργου του απαιτεί τη συνδρομή και άλλων επιστημόνων, όπως ιστορικών, γεωλόγων, αρχιτεκτόνων, συντηρητών αρχαιοτήτων κ.ά.

Επαγγελματική Κατοχύρωση: Τα επαγγελματικά δικαιώματα των Αρχαιολόγων, έχουν κατοχυρωθεί και ορίζονται ρητά, σύμφωνα με το Π.Δ. 941/77 (ΦΕΚ 320/τ. Α΄/17-10-77).

Απαιτούμενη Εκπαίδευση: Σπουδές παρέχονται στα Τμήματα Ιστορίας και Αρχαιολογίας των Πανεπιστημίων Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Ιωαννίνων, Κρήτης (Ρέθυμνο) και Κύπρου, στο Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (Βόλος), στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου (Καλαμάτα) και στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου (Ρόδος), με κατεύθυνση Αρχαιολογία και Αρχαιομετρία. Η φοίτηση στα παραπάνω τμήματα διαρκεί οκτώ εξάμηνα, που καταλήγουν σε επιμέρους ειδικεύσεις ανάλογα με το πρόγραμμα σπουδών του κάθε τμήματος. Οι πτυχιούχοι αυτών των τμημάτων μπορούν να κάνουν μεταπτυχιακές σπουδές στο ίδιο ή σε συναφές αντικείμενο σπουδών στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό. Για τους πτυχιούχους του Πανεπιστημίου Κύπρου μετά την 1/5/2004 απαιτείται ισοτιμία και αντιστοιχία από τον ΔΟΑΤΑΠ ή το ΣΑΕΙΤΤΕ. Σπουδές μπορούν να γίνουν και σε πανεπιστήμιο του εξωτερικού, οι τίτλοι σπουδών του οποίου, όμως, να αναγνωρίζονται από τον ΔΟΑΤΑΠ ή το ΣΑΕΙΤΤΕ, ως ισότιμοι και αντίστοιχοι των ελληνικών, για την κατοχύρωση των ακαδημαϊκών και επαγγελματικών δικαιωμάτων, αντίστοιχα.

Απαιτούμενες Δεξιότητες: Για το επάγγελμα του Αρχαιολόγου απαιτούνται οι κάτωθι δεξιότητες:

• Γνώση και αγάπη για την ιστορία και τον πολιτισμό
• Φαντασία, διορατικότητα, μεθοδικότητα
• Μνήμη, υπομονή
• Επιμονή και καθημερινή ενασχόληση με τα βιβλία και τις ιστορικές πηγές
• Σωματική και ψυχική αντοχή.

Επαγγελματικές Προοπτικές: Μπορεί να εργαστεί ως Αρχαιολόγος στην Αρχαιολογική Υπηρεσία, σε ιδιωτικά ινστιτούτα και εργαστήρια με χρηματοδότηση χορηγών για την οργάνωση, επίβλεψη, φροντίδα, μεταφορά και μελέτη των ευρημάτων, τη σύνταξη εκθέσεων και επιστημονικών ανακοινώσεων· σε υπηρεσίες και φορείς του δημόσιου τομέα· ως καθηγητής στη μέση δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση (από τα προαναφερόμενα τμήματα σπουδών δεν συμπεριλαμβάνονται στον Πίνακα Αντιστοιχίας Πτυχίων Κλάδων και Ειδικοτήτων στο διαγωνισμό ΑΣΕΠ των Εκπαιδευτικών (ΠΕ02) τα εξής: Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (κατεύθυνση Κοινωνική Ανθρωπολογία), Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου· ως καθηγητής σε φροντιστήρια. Επίσης οι κάτοχοι πτυχίου Ιστορίας-Αρχαιολογίας που εγγράφονται στην Σχολή Ξεναγών, εξετάζονται σε λιγότερα μαθήματα σε σχέση με τους λοιπούς υποψήφιους, και μπορούν να απαλλαγούν από τηνπαρακολούθηση ορισμένων μαθημάτων.

Αφενός η τεράστια αρχαιολογική και ιστορική μας κληρονομιά που θεωρείται πλέον και επενδύεται ως μοναδικό εθνικό κεφάλαιο, αφετέρου λόγω των μοναδικών και πλούσιων αρχαιολογικών ευρημάτων που αποκαλύπτονται σε προγραμματισμένες ανασκαφές ή τυχαία σε κατασκευές μεγάλων έργων, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη διορισμού ικανού αριθμού αρχαιολόγων, και κυρίως στην επαρχία, γεγονός που δεν συμβαδίζει με το ρυθμό διορισμού, μέσω ΑΣΕΠ, αρχαιολόγων από την αρχαιολογική υπηρεσία.

Εργασιακές Συνθήκες και Περιβάλλον: Οι συνθήκες και το ωράριο εργασίας ποικίλλουν ανάλογα με το χώρο και το εκάστοτε αντικείμενο της εργασίας του. Συγκεκριμένα, μελετά και ερευνά σε μια βιβλιοθήκη, σε ένα γραφείο ή σε ένα μουσείο, αλλά κατά τη διάρκεια των ανασκαφών εργάζεται στην ύπαιθρο, όπου μπορεί να αντιμετωπίσει αντίξοες καιρικές συνθήκες, αν και οι ανασκαφές γίνονται από την άνοιξη ως το φθινόπωρο. Επίσης, μπορεί να εργαστεί ως επιμελητής ή έφορος αρχαιοτήτων, σε συνθήκες γραφείου, έχοντας διοικητικά καθήκοντα. Η δουλειά του Αρχαιολόγου έχει μεγάλο ενδιαφέρον, γιατί συνεχώς βρίσκεται σε αναζήτηση για την ανακάλυψη νέων στοιχείων και ευρημάτων για πολιτισμούς που αναπτύχθηκαν αιώνες πριν.