Δεξιότητες: η σημαντικότερη έλλειψη στην αγορά εργασίας της ΕΕ-28

Σε μια Ευρώπη που παλεύει με την κρίση, αλλού λίγο κι αλλού πολύ, οι ελλείψεις στην αγορά εργασίας είναι ένα ζήτημα που παρουσιάζει ενδιαφέρον, αλλά ταυτόχρονα έχει και επιτακτικό χαρακτήρα ως προς την αντιμετώπισή του. Οι ελλείψεις αυτές δεν αφορούν μονάχα τις κενές θέσεις εργασίας, αλλά και την αδυναμία του εργοδότη να βρει υπαλλήλους με τα κατάλληλα προσόντα, ώστε να καλύψουν επαρκώς τις θέσεις που χρειάζεται η επιχείρησή του. Αυτές οι ελλείψεις, όπως παρατηρεί η αναφορά «Labour Market Shortage in the European Union», η οποία συντάχθηκε για λογαριασμό της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, διακρίνονται σε ποσοτικές και ποιοτικές. Οι πρώτες αφορούν την έλλειψη εργατικού δυναμικού για να καλυφθούν οι κενές θέσεις εργασίας, ενώ οι δεύτερες αναφέρονται στην περίπτωση, κατά την οποία υπάρχει σχετική ισορροπία ανάμεσα στην προσφορά και τη ζήτηση, αλλά ταυτόχρονα διατηρείται τόσο ένα μεγάλο ποσοστό κενών θέσεων εργασίας όσο και το ποσοστό της ανεργίας.

Αν και θα μπορούσε να ειπωθεί ότι γενικά στην παρούσα περίοδο δεν παρατηρείται ποσοτική έλλειψη στην αγορά εργασίας στην ΕΕ-28, ωστόσο αυτό δεν ισχύει για όλα τα κράτη-μέλη, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις ούτε και για ένα κράτος, π.χ. Βέλγιο, Ιταλία, Ισπανία, όπου υπάρχουν γεωγραφικές διαφοροποιήσεις αναφορικά με την έλλειψη αυτή.

Υπάρχουν όμως ελλείψεις ποιοτικού χαρακτήρα, οι οποίες αφορούν διάφορες δεξιότητες. Αυτές οι ελλείψεις παρατηρούνται σε τομείς και συγκεκριμένες μορφές εργασίας. Έχει ενδιαφέρον το ότι, σύμφωνα πάντα με την αναφορά, δύο στις πέντε επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν προβλήματα στη στελέχωση των κενών θέσεων εργασίας τους με το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό. Αυτό δεν καταδεικνύει μόνο την αναντιστοιχία μεταξύ υπαρχουσών δεξιοτήτων και απαιτήσεων θέσεων εργασίας, αλλά και την απουσία ορισμένων δεξιοτήτων.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν και οι προτάσεις που παρουσιάζονται για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Η πρώτη έχει να κάνει με τις πολιτικές ενεργοποίησης και στοχεύει στην είσοδο περισσότερων ανθρώπων, κυρίως νέων, στην αγορά εργασίας. Σε συνδυασμό μάλιστα με την καλλιέργεια των βασικών δεξιοτήτων το μέτρο αυτό θεωρείται ότι θα συμβάλλει στη μακροπρόθεσμη μείωση των ελλείψεων σε δεξιότητες. Άλλες προτάσεις είναι η προσέλκυση εργατικού δυναμικού από το εξωτερικό, η παρώθηση για εσωτερική μετακίνηση, η εκπαίδευση εργαζομένων και ανέργων, η βελτίωση της ελκυστικότητας τομέων ή επαγγελμάτων, αλλά και η αύξηση της ενημέρωσης σχετικά με την αγορά εργασίας.

Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην επίλυση του ζητήματος αυτού παίζουν οι ίδιοι οι εργοδότες, είτε με το να εκπαιδεύουν τους υπαλλήλους τους ως προς την απόκτηση νέων δεξιοτήτων, είτε με το να βελτιώνουν τις συνθήκες εργασίας, ώστε να προσελκύουν συνεργάτες ή υπαλλήλους. Επίσης και η ΕΕ μπορεί να συμβάλει, θεσμικά, στη βελτίωση του προβλήματος, είτε βελτιώνοντας τις συνθήκες για την κινητικότητα ανάμεσα στα κράτη-μέλη, είτε με περαιτέρω επεξεργασία ήδη υπαρχόντων ή δημιουργία νέων εργαλείων για την παρακολούθηση της αγοράς εργασίας, αλλά και με την ενίσχυση των στρατηγικών ανάπτυξης δεξιοτήτων από τα κράτη-μέλη.

Μιχάλης Κατσιμίτσης